Muharebe Alanları Gezi Güzergâhı Üzerinde Yer Alan Önemli Mevkiler (Gelibolu – Eceabat – Tarihi Milli Park) – Bölüm 50

83. Sargı Yeri Şehitliği

İlk kez 1945 yılında yapılan şehitlik, Alçıtepe Köyü’nün batı yönünde ve köye yaklaşık 800 metre uzaklıkta, Zığındere (veya Sığındere) Vadisi’nin içinde, Nuri Yamut Anıtı’na giden yolun sağ yanında yer alır. 1992 yılında Kültür Bakanlığı tarafından yeni baştan düzenlenmiştir. Bazı kaynaklarda buradaki şehitlikte 60 şehidin yattığı belirtilmektey­se de tam sayı kesin olarak bilinmemektedir.

Meyilli bir arazi üzerinde oluşturulmuş olan Sargı Yeri Şehitliği’nin yer aldığı alanda, Şevki Paşa Haritası’nın 36 No’lu paftasında işaretle be­lirtilmiş bir şehitlik alanı olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle Sargı Yeri Şehitliği’nin, gerçek şehitlik alanı üzerinde yer aldığı söylenebilir.

Şehitliğin bulunduğu alanın etrafı duvar ile çevrili olup, kemerli geniş­çe bir kapıdan içine girilmektedir. Şehitliğin ortasında, üzerinde defne dalları motifi olan ve 18 basamakla çıkılan bir anıt bulunmaktadır.

Anıtın kitabesinde; “Zığındere Sargıyeri Şehitliği, 25 Nisan 1915 – 9 Ocak 1916” ibaresi yazılıdır. Giriş kapısı ile Anıt arasında 4 metrelik bir kot farkı vardır.

Etrafı karaçam ve servi ağaçları ile çevrili şehitliğe, dereyatağı üzeri­ne inşa edilmiş bir köprüden geçilerek girilmektedir. Giriş bölümünün sol yanında Prof. Tankut Öktem tarafından yapılmış, yaralı iki Türk as­kerini temsil eden bir heykel bulunur.

Yine girişin sağ yanında yer alan bir taş üzerinde, İtilaf Kuvvetleri’nin bu bölgeyi bombardıman etmesi ve bunun sonucunda yüzlerce yara­lının hayatını kaybetmesi olayı anlatılmaktadır. Ancak bilinen ciddi kaynakların hiç birinde, söz konusu olayı doğrulayacak bir ifadeye rastlanmamıştır.

84. Şehitler Sırtı Şehitliği

Nuri Yamut Anıtı’nın güney ve doğu yönlerinde hemen yanında bulu­nan yaklaşık 10 dönümlük bir alan üzerine 2008 yılında yapılmıştır. Ancak ne yazık ki şehitliğin yapıldığı alanda, Çanakkale Muharebeleri ile ilgili hiçbir belgede yazı veya işaret ile belirtilmiş bir şehitlik alanı yoktur.

Şehitliğin bulunduğu nokta, Seddülbahir Cephesi’nin batı kanadı üze­rinde, her iki taraf ön hatlarının birbirine en çok yaklaştığı, uç kesimin­de yer almaktadır.

28 Haziran – 5 Temmuz 1915 tarihleri arasındaki dönemde, Zığındere Muharebesi sırasında şiddetli çarpışmaların yaşandığı bu bölgedeki arazide, muharebeler sırasında her iki taraftan hayatını kaybeden as­kerler, muhakkak ki yine bu bölgedeki her hangi bir noktaya, hatta ki­mi zaman siperlerin zeminine gelişigüzel gömülmüşlerdir. Hatta bazı­larının bedenleri de zorunlu olarak, muharebelerin sona erdiği güne kadar toprak üzerinde kalmıştır. Ancak bu durum sadece burası için değil, genelde bütün cephe hatları için geçerlidir.

Özellikle muharebe alanlarının bütününü gösteren Şevki Paşa Haritası’nın, şehitliklerimiz yerlerini gösteren en önemli kaynaklardan biri ol­duğu bilinmesine ve bu kaynakta şehitliğin yapıldığı alanda her hangi bir şehitlik alanı belirtilmemiş olmasına karşılık, yapılan uygulamanın dayandırıldığı gerekçe anlaşılamamıştır.