Muharebe Alanları Gezi Güzergâhı Üzerinde Yer Alan Önemli Mevkiler (Gelibolu – Eceabat – Tarihi Milli Park) – Bölüm 38

64. Seddülbahir Köyü

Günümüz Türkçesi ile anlamı “denizi kapatan” demek olan Seddül­bahir Köyü’nün, bu isimle ne zaman anılmaya başlandığı pek bilinme­mekle beraber, Osmanlı dönemi eseri olan kalenin yapımından sonra bu şekilde anılmış olması muhtemeldir.

Seddülbahir Köyü’nde yerleşimin başladığı dönemin, kalenin yapımı ile eş zamanlı olduğu sanılmaktadır. Köyün bir yerleşim alanı olarak ilk kez kullanılması, muhtemelen Harap Kale Tepe üzerindeki kalenin yapımını takip eden dönemde gerçekleşmiş olabilir. Buna karşılık, özellikle 1659 – 1660 yıllarında yaptırılan Seddülbahir Kalesi’nin inşa­atı sırasında veya sonrasında, bir yerleşim yeri olarak daha çok ilgi görmüş olmalıdır.

Günümüze ulaşabilen kalıntıları belli belirsiz halde olan Harap Kain Tepe üzerindeki kalenin ise Cenevizliler tarafından yapılmış bir kain olduğuna dair bazı kaynaklarda çok kısa bilgilere rastlanmaktadır. Ancak bu tepe üzerindeki kalenin hangi tarihte yapıldığı konusunda, hm hangi bir bilgiye ulaşılamamıştır.

25 Nisan 1915 sabahı saat 06.00’da başlayan İngiliz çıkarmasındmı önce İtilaf Donanması’nın bombardımanı sadece Ertuğrul Koyu yamaçlarında bulunan Türk savunma mevzilerini ve Seddülbahir Kalesi’ni değil, Seddülbahir Köyü’nü de hedef almıştır.

Gerek bombardımanın etkisi, gerekse 26 Nisan 1915 sabahından itibaren köy içinde yaşanan sokak çarpışmaları nedeniyle Seddülbahir Köyü neredeyse tamamen harap olmuştur.

Köy bütünüyle 26 Nisan 1915 öğleden sonra, saat 14.30 sonrasında İngilizlerin eline geçmiş ve 27 Nisan 1915 akşamı itibariyle de İngilizler tarafından Fransız kuvvetlerine devredilmiştir.

Tıpkı Alçıtepe Köyü’nde olduğu gibi Çanakkale Muharebeleri öncesinde Seddülbahir Köyü’nde yaşayan ahali­nin de muharebeler öncesinde bura­dan tahliye edildiği tahmin edilmekte­dir. Çünkü Çanakkale Muharebeleri Tarihi ile ilgili kayıtların hiç birinde mu­harebelerin öncesi ve devamında, bu­rada yerleşik durumda bulunan siville­re yönelik her hangi bir bilgiye rastlan­mamıştır.

Seddülbahir Köyü ahalisinin bölge­den tahliyesi, muhtemelen 3 Kasım 1914 tarihinde Seddülbahir Kalesi ve civarının bombardımanı sonrasında gerçekleşmiş olabilir. Alçıtepe Kö­yü’nde yaşayanların tahliyesi de yine aynı dönemde gerçekleştirilmiş olma­lıdır. Bölgede yaşayan sivillerin tahli­yesi, 3 Kasım 1914 bombardımanın­da askeri personelden kayıplar verilmesi üzerine, sivillerin de can gü­venliği kaygısı ile alınmış bir tedbirden başka bir şey olmasa gerektir.