Muharebe Alanları Gezi Güzergâhı Üzerinde Yer Alan Önemli Mevkiler (Gelibolu – Eceabat – Tarihi Milli Park) – Bölüm 32

52.Rakımlı Tepe / Kemal Bey Tepesi [Haricot (Fasulye)]

Çanakkale Şehitler Abidesi yönünde ilerlerken, Yarbay Haşan Boy Anıtı hizasından yaklaşık 300 metre sonra, Seddülbahir yol ayrımına gelmeden, yolun sağ yanında görülen en yüksek noktadır. Yolun sağ yanında, yola paralel olarak uzanan sırtın (Yüzbaşı Şevki Sırtı) Morto Koyu yönünde alçalmaya başladığı noktada, sırtın ufuk çizgisi üzerin­de yer alır.

Yola doğru uzanan yamacı, seyrek zeytin ağaçlarının yer aldığı tarlalar ile bezeli olup aslında bir tepe şeklinde olduğu pek anlaşılmaz. Günümüzde yoldan bakıldığında üzerinin, çalı türü bodur bitkiler ile kaplı olduğu görülür.

Muharebeler sırasında Fransızlar; yaptıkları hava keşifleri sonucu bu­rada ki Türk mevzilerinin şekli nedeniyle bu noktaya, fasulye anlamın­da Haricot” adını vermişlerdir. Aslında tepenin üst kısmına çıkılırsa, bölgedeki siperlerin izleri, kısmen de olsa görülebilmektedir.

21-22 Haziran 1915 günlerindeki “I. Kerevizdere Muharebesi” sıra­sında bu yükselti üzerinde bulunan Türk direnek noktası, Fransız kuv­vetlerinin ele geçirmeyi planladığı başlıca hedeftir. Buradaki Türk direnek noktasının başlıca hedef olarak seçilmesinin gerekçesi ise bura­sının, Morto Koyu’ndan bölgedeki Fransız ön hatlarına ulaşan ve Faransızlar tarafından irtibat yolu olarak kullanılan Süleyman Reis De­resi yatağına hakim durumda olmasıdır. Bu durum; Fransızları olduk­ça rahatsız etmektedir.

Bu tepe ve civarında gerçekleşen çok şiddetli ve kanlı muharebeler sonucunda 83 Rakımlı Tepe ve yakın çevresindeki bazı Türk siperleri, I Kerevizdere Muharebesi sonucunda Fransızların elinde kalmıştır.

I Kerevizdere Muharebesi sonrasında 83 Rakımlı Tepe, 21 Haziran 1915 günü bu tepe üzerinde vurularak ağır yaralanan ve 26 Haziran’da Çanakkale’deki hastanede şehit düşen ve mezarı Havuzlar Şehitliği’nde bulunan, 2’nci Piyade Tümeni Karargah subaylarından Kurmay Yüzbaşı Kemal Efendi’nin adıyla anılmıştır.

53. Çanakkale Şehitler Abidesi

Çanakkale Kara Muharebeleri süresince en kanlı çarpışmaların yaşandığı Gelibolu Yarımadası toprakları üzerinde görkemli bir Türk anıtı yaptırılması amacıyla, o dönemde Genelkurmay Başkanı olan Mareşal Mustafa Fevzi ÇAKMAK’ın önerisi ile Milli Savunma Bakanlığı tarafından 1944 yılında bir proje yarışması açıldı ve yarışmaya toplam “37 proje” sunuldu.

37 proje arasından, Doğan ERGİNBAŞ ile İsmail UTKULAR tarafından  hazırlanan proje birinciliği kazanarak uygulanmasına karar verildi.

Birinci seçilen projenin uygulanabilmesi için öncelikle yer seçiminin I yapılması gerekiyordu. Bu nedenle 1952 yılında Prof. Emin ONAT, Prof. Mustafa İNAN, Prof. Orhan SAFA ve proje mimarlarından oluşan bir komite kuruldu. Komite, 1952 Ekim ayında başladığı çalışmaları sonucunda Abide’nin yapılacağı yer olarak, Hisarlık Tepe’yi seçti.