Muharebe Alanları Gezi Güzergâhı Üzerinde Yer Alan Önemli Mevkiler (Gelibolu – Eceabat – Tarihi Milli Park) – Bölüm 21

33.Baykuş (Mesudiye) Bataryası

Havuzlar mevkii geçildikten yaklaşık 3 kilometre sonra, yolun sol ya­nında, yol seviyesinden yaklaşık 15 metre aşağıda, deniz kıyısında beyaz boyalı bir deniz feneri kulesi görülür. Anılan deniz fenerinin hizasına gelindiğinde yolun sağ yanında, yol seviyesinden yaklaşık 10 metre kadar yüksek ve yola doğru çıkıntı yapan bir alan bulunur. Üze­rinde ilerlediğimiz yolun, etrafında dönemeç yaparak Soğanlıdere isti­kametinde devam ettiği bu küçük yükselti, Baykuş (Mesudiye) Batar­yasının mevzilendiği, Baykuş Tepe’dir.

Birinci Dünya Savaşı’nın başladığı dönemde, Alman subayların da­nışmanlığında Çanakkale Boğazı’ndaki Türk savunması yeniden dü­zenlenirken, yaşlı Mesudiye Muharebe Gemisi Çanakkale Müstah­kem Mevkii Komutanlığı emrine gönderilmiş ve geminin Kepez Burnu’nun kuzeyindeki Sarısığlar Koyu’nda sığ suda demirleyerek yüzer batarya olarak kullanılması düşünülmüştür. Geminin bordalarının bir tarafındaki toplarla boğaz ağzını yalayıcı ateş altına alacağı, ancak diğer bordadaki topların bu durumda atıl kalacağı anlaşıldığından, bunların sökülerek karada boğaz savunması için kullanılması düşü­nülmüştü.

Mesudiye, 5 Eylül 1914 günü Çanakkale’ye gelmiş ve Sarısığlar Ko­yu’nda demirlemiştir. İngiliz B-11 denizaltısı tarafından torpillenerek batırıldığı 13 Aralık 1914 gününe kadar, sancak bordasındaki altı topundan sökülebilen 3 adet 150/45 mm çapındaki top, 2 Ocak 1915’de Baykuş Tepe mevkiinde seçilen mevzide ateşe hazır duruma getiril­miştir.

Karargahı Namazgah Tabyası’nda bulunan 4’üncü Ağır Topçu Alayı­nın 2’nci Taburuna bağlı olan Baykuş Bataryası’nın 150/45 mm’lik toplarının menzilleri, 12.600 metredir. Bataryada görevli personel, De­niz Binbaşı Haşan Bey komutasındaki 3 subay, 81 erbaş ve erden müteşekkil olup, tamamı denizci personeldi.

Baykuş Bataryası’nın görevi; boğaz girişi ile Kepez Burnu arasındaki bölgede düşman gemilerinin hareketlerine ve mayın arama – tarama gemilerinin faaliyetlerine engel olmaktı. Bu görev; boğazın karşı yaka­sında Kepez Burnu üzerinde bulunan, 18 Mart 1915 sonrası “Hasarı Mevsuf Bataryası” adını alan Dardanos Bataryası ile birlikte icra edi­lecek bir görevdi.

İtilaf Donanması (Birleşik Filo), 25 Şubat 1915 günü boğaz girişini ko­ruyan tabyaları susturmayı başarmış ve sonrasında Çanakkale Boğazı girişi – Kepez Burnu arasındaki bölgede harekatını sürdürmüştüı Düşmanın 18 Mart 1915 gününe kadar sürdürdüğü bu harekatının amacı; Çanakkale Boğazı’nın bu kesiminde Türk mayın hatlarını ve topçu bataryalarını tespit ve imhaya yöneliktir.

Bu dönemde Baykuş Bataryası’nda görev yapan denizci personeli, düşman gemilerinin dönüş manevralarını, İntepe önlerindeki Erenköy Koyu’nda yaptıklarını tespit ederek durumu üst makamlarına bildirmişlerdir. Tespit edilen bu durum üzerine, Erenköy Koyu’nun da bir mayın hattı ile kirletilmesi kararı verilmiş ve bu kararın uygulanması görevi de Nusrat Mayın gemisi tarafından 7/8 Mart 1915 gecesi yerine getirilmiştir.