Anafartalar Cephesi Muharebeleri – Bölüm 3

İngilizler ise 6 Ağustos 1915 saat 22.00’den itibaren kuvvetlerini çıkar­dıkları sahil kesiminden içerilere doğru çok fazla ilerleyememişler ve sayısal üstünlüklerini avantaja çevirememişlerdi.

Buna rağmen İngiliz tarafı da asıl taarruzu 9 Ağustos 1915 günü yap­maya karar verdi. Bir anlamda hem Türkler, hem de İngilizler aynı gün taarruz etmeye karar vermişlerdi. Ancak Türk taarruzu İngiliz taarruzundan önce başlayacaktı. Anafartalar Ovası’na hakim bütün yüksel­tileri ele geçirmeyi planlayan İngilizler, harekete geçmezden evvel 9 Ağustos 1915 sabahı saat 04.00’te Türk taarruzu başladı.

12’nci Tümen İsmailoğlu Tepeleri ve Yusufçuk Tepe bölgesine yönelt­tiği taarruzla Mestan Tepe ve Pırnar Tepe bölgesini düşmandan te­mizleyecek ve Tuzla Gölü’nün doğu kesiminde düşman cephesini yaracaktı.

Tümenin 34’üncü Alayı Yusufçuk Tepe’yi ele geçirmesine rağmen sağ yanında ve Yusufçuk Tepe’nin kuzey tarafında bulunan 35’inci Alayın ilerleyememesi ve İngiliz karşı taarruzları nedeniyle Yusufçuk Tepe – İsmailoğlu Tepeleri hattında savunmaya geçti.

12’nci Tümenin sağ kanadını oluşturan Kireç Tepe bölgesinde ise Gelibolu Jandarma Taburu, 36’ncı Alay ve 35’inci Alayın sağ kanadında bulunan taburları, üstün İngiliz kuvvetlerinin baskısı karşısında bir miktarını geri çekildilerse de sonuçta İngiliz ilerlemesini durdurmayı başardılar

7’nci Tümen ise 20’nci Alayı ile sağda Kayacık Ağılı Deresi üzerinden Damakçılık Bayırı’na, 21’inci Alayı ile de 20’nci Alayın solundan Damakçılık Bayırı güneyine yönelecekti. 7’nci Tümenin taarruzu ile amaçlanan; 12’nci Tümenin gerçekleştireceği düşünülen yarmayı, gü­ney yönünde geliştirmek ve Anafartalar sahillerine çıkan İngiliz 9’uncu Kolordusu ile Anzak Kolordusu arasında tesis edilen irtibatı bütünüyle kopartmaktı. Ancak Kayacık Ağılı Deresi içinden Damakçılık Bayırı’na yönelen taarruzlar İngilizlerin açtığı yoğun tüfek ve makineli tüfek ateşleri yüzünden ağır zayiatlara yol açmış ve birliklerin bir kısmı Ka­yacık Ağılı Deresi içinde durmak zorunda kalmışlardı.

Bugünkü muharebede 7’nci Tümenin ön hatta taarruz eden alayları­nın ikisinin de komutanları şehit düşmüştü. 20’nci Alay Komutanı Yar­bay Mehmet Halit Bey ile 21’inci Alay Komutanı Yarbay Yusuf Ziya Bey şehit olmuşlardı. Birinci Anafartalar Muharebesi sırasında şehit düşen iki alay komutanımızın mezarları, Büyük Anafarta Köyü Mezar­lığı’nda olup, günümüzde ziyaret edilebilmektedirler.

İngilizlerin giriştiği karşı taarruzlar da durduruldu. Sonuçta Anafartalar Grubu Komutanı Albay Mustafa Kemal birliklere yayınladığı emirde bulundukları hatları tahkim ederek savunmaya geçmelerini emretti.

ATATÜRK; “Anafartalar Muharebatı’na Ait Tarihçe’’ adlı kitabında Birinci Anafartalar Muharebesi’nin sonucunu değerlendirirken şunları söylemektedir;

“7’nci Tümen Damakçılık Bayırı istikametindeki taarruzu ile düş­manın ilerlemiş bazı kısımlarını geri attıktan başka, Cönk Bayırı ve Kocaçimen sırtlarına yönelen düşman kuvvetlerini üzerine çe­kerek orada durdurmuş bulunuyordu. Bu şekilde düşmanın asıl hedefi olduğuna şüphe kalmayan Conk Bayırı ve Kocaçimen silsilesine sahip olması ertelenmiş oldu. Cönk Bayırı yamaçlarında bulunan düşman orada faaliyetine devam edebilseydi, şüphesiz bizim için vaziyetin düzeltilmesi zor bir şekil alırdı.”